BazHum – bibliograficzna baza czasopism humanistycznych i społecznych.
Mateusz Franczak
Poster zaprezentuje bazę BazHum, czyli tworzony przez Muzeum Historii Polski serwis zapewniający dostęp do informacji bibliograficznych o artykułach z ponad 240 naukowych czasopism humanistycznych i społecznych. BazHum jest narzędziem skierowanym przede wszystkim do pracowników naukowych, bibliotekarzy, wydawnictw oraz studentów. W tej chwili w bazie znajdują się dane na temat ponad 300 tysięcy publikacji. BazHum w obecnej formie jest bazą bibliograficzną, której dużą zaletą jest precyzyjne i dokładne opisywanie artykułów z uwzględnieniem między innymi mniejszych artykułów recenzyjnych, not recenzyjnych, kronik, nekrologów, a także notowanie stron nieliczbowanych, wchodzących w skład artykułów oraz uwzględnianie obcojęzycznych tytułów artykułów i streszczeń. Do połowy 2013 roku uzupełnione zostaną braki w tytułach oraz nastąpi aktualizacja bazy o najnowsze numery czasopism. Opracowanych zostanie ok. 15000 rekordów znajdujących się w 110 czasopismach. Aktualne numery czasopism z naszej bazy będą na bieżąco opracowywane i udostępniane w internecie, dzięki czemu użytkownicy, korzystający z naszej strony będą mieli świadomość, że korzystają z kompletnej i aktualnej bazy danych bibliograficznych.
E-Chemia w Pedagogicznej Bibliotece Cyfrowej
Dorota Witczak, Krzysztof Sobkowiak, Bogusława Macheta
O specyfice Pedagogicznej Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Pedagogicznego decyduje jej misja jako biblioteki akademickiej i dziedzinowej. Te dwie funkcje wyraźnie odróżniają cele PBC od innych polskich bibliotek cyfrowych. Jest to widoczne w utworzonych kolekcjach i wyborze priorytetowych zadań. Jedną z kluczowych kolekcji Pedagogicznej Biblioteki Cyfrowej jest kolekcja Materiały Dydaktyczne z dynamicznie rozwijającą się podkolekcją Chemia (870 obiektów cyfrowych).
Koordynatorzy PBC szczególny nacisk kładą na współpracę z naukowym środowiskiem akademickim w zakresie pozyskiwania materiałów edukacyjnych i udostępnianiu w Pedagogicznej Bibliotece Cyfrowej bez ograniczeń dla wszystkich. Dzięki temu pozyskano unikatowe materiały dydaktyczne specjalnie przygotowane przez pracowników naukowych Zakładu Chemii i Dydaktyki Chemii do realizacji zajęć na kierunku Chemia.
Również struktura kolekcji Chemia została ukształtowana zgodnie z sugestiami pracowników naukowych zakładu i została podzielona na: Piśmiennictwo naukowe, Materiały do zajęć (Wykłady, Ćwiczenia), Animacje, Podręczniki, Chemia dzieciom.
W obrębie Wykładów dla wygody Czytelników wyróżniono: Chemię ogólną, Chemię nieorganiczną, Chemię organiczną i Chemię koordynacyjną. Podkolekcja „Piśmiennictwo naukowe” daje nieograniczony dostęp do 520 artykułów z czasopism oraz prac zbiorowych, książek oraz czasopism, które powstały w zakładzie Chemii i Dydaktyki Chemii lub środowisk naukowych z nim współpracujących. „Materiały do zajęć” (202 obiekty cyfrowe) obejmują wykłady: prezentacje towarzyszące wykładom, treść wykładów z kierunku chemia, a także wideowykłady (Paśko, J. R.: Tajemnice mikroświata) oraz materiały do zajęć laboratoryjnych (instrukcje doświadczeń chemicznych, formularze sprawozdań z zajęć, opisy realizowanych zajęć, karty pracy i in.). W podkolekcji „Podręczniki” udostępniono materiał źródłowy do badań nad historycznymi podręcznikami do przedmiotu chemia, cenny nie tylko dla pracowników naukowych, ale i studentów przygotowujących prace dyplomowe z zakresu dydaktyki chemii. Wybrane prace studentów kierunku chemia zaprezentowano w podkolekcji „Animacje”, która jest zbiorem prezentacji w skali makro przebiegu różnych reakcji chemicznych. Twórczość najmłodszych została przyporządkowana podkolekcji „Chemia dzieciom”, która zawiera prace plastyczne dzieci wykonane przy użyciu związków chemicznych otrzymanych w wyniku dziecięcych eksperymentów. Z gotowych propozycji materiałów do nauczania chemii korzysta nie tylko środowisko akademickie, ale także uczniowie i nauczyciele przedmiotu chemia w szkołach różnych typów. Repozytorium Zakładu Chemii i Dydaktyki Chemii stanowi znaczący wkład w rozwój zasobu Materiałów Dydaktycznych Pedagogicznej Biblioteki Cyfrowej.
Zakład Chemii i Dydaktyki Chemii umieścił na swojej stronie WWW podstronę poświęconą cyfrowemu repozytorium z linkami do treści dokumentów w Pedagogicznej Bibliotece Cyfrowej.
Budowa kolekcji Materiały dydaktyczne” – „Chemia” w takim kształcie wpisuje się w ruch na rzecz otwartej nauki i edukacji w Polsce oraz w działania zmierzające do uspołecznienia nauki oraz uczynienia z wiedzy zasobu publicznego.
Pedagogiczna Biblioteka Cyfrowa i Akademicka Biblioteka Cyfrowa – KRAKÓW
w Usłudze Powszechnej Archiwizacji Danych (U-4) Projektu PLATON
Dorota Witczak, Krzysztof Sobkowiak, Bogusława Macheta
Krakowskie biblioteki cyfrowe: Pedagogiczna Biblioteka Cyfrowa oraz Akademicka Biblioteka Cyfrowa podobnie jak inne biblioteki cyfrowe w Polsce stanęły przed problemem długoterminowej archiwizacji plików master obiektów cyfrowych. Rozwiązaniem okazało się nawiązanie współpracy administratorów PBC i ABC-Kraków z Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH w czasie warsztatów prezentujących jedną z nowoczesnych usług projektu Platformy Obsługi Nauki PLATON: Usługi Powszechnej Archiwizacji Danych (U-4), w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, lata 2007-2013.
Dostęp do prawie nieograniczonej przestrzeni dyskowej zapewniony przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH umożliwił przeorganizowanie prac archiwizacyjnych, a tym samym wypracowanie innego modelu archiwizacji zbiorów PBC i ABC-Kraków. Dotychczas po digitalizacji obiekty cyfrowe PBC i ABC-Kraków były archiwizowane na nośnikach CD lub DVD, a następnie usuwane z dysków lokalnych komputerów. Masowe kopiowanie danych na nośniki optyczne było procesem kosztownym, czasochłonnym i niestety zawodnym.
Utrzymywanie takiego rozwiązanie podyktowane było brakiem wystarczających środków finansowych na zakup profesjonalnych urządzeń do archiwizacji z jednej strony oraz brakiem ogólnopolskiej polityki archiwizacji skierowanej przede wszystkim do środowiska akademickiego, czyli kompleksowych rozwiązań gwarantujących organizacyjną i finansową ciągłość dla systemów archiwizacji danych.
Możliwość korzystania z profesjonalnie przygotowanej i zarządzanej platformy archiwizacyjnej stanowi pierwszy, wstępny etap do zapewnienia wieczystej archiwizacji dokumentów cyfrowych. Jako kolejny, planowane jest wdrożenie systemu długoterminowego przechowywania danych źródłowych – d’Arceo, przygotowywanego przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe w Poznaniu, które pomoże zapewnić zgodność formatów przechowywanych danych z istniejącymi standardami i w razie potrzeby udostępni narzędzia do bezstratnej migracji do nowych formatów.
Nowa era digitalizacji: Pracownia DBC i Laboratorium Metod Digitalizacji i Multimediów
Agnieszka Wójcik
W Politechnice Wrocławskiej realizowany jest projekt Środowiskowa Biblioteka Nauk Ścisłych i Technicznych na potrzeby innowacyjnej gospodarki, w ramach którego będzie działać Dolnośląskie Centrum Informacji Naukowej Technicznej tworzone w odpowiedzi na specjalistyczne potrzeby środowiska akademickiego. Zapewniony zastanie między innymi szybki dostęp do informacji i wiedzy w formie cyfrowej. Istotnymi elementami DCINT będą Pracownia DBC oraz Laboratorium Metod Digitalizacji i Multimediów, oferujące szeroki zakres usług na potrzeby nauki i gospodarki. Wykorzystanie nowoczesnych technologii i sprzętu pozwoli na masową digitalizację zbiorów bibliotecznych, dokumentów oraz materiałów archiwalnych. Wytworzone publikacje cyfrowe będą udostępniane w Internecie lub off-line na terenie DCINT. Działania nowej pracowni obejmować będą, nie tylko, jak do tej pory digitalizację książek czy dokumentów, ale także przestrzenne skanowanie obiektów (urządzeń technicznych, zbiorów muzealnych) i prezentację modeli 3D, fotografowanie, wideofilmowanie, tworzenie interaktywnych prezentacji obiektów, wirtualnych wycieczek, a także opracowywanie materiałów multimedialnych dla potrzeb edukacyjnych, promocyjnych oraz szkoleniowych. Będzie to jedyna w polskich bibliotekach tak kompleksowo wyposażona pracownia digitalizacji.
Droga do mobilnej biblioteki cyfrowej czyli dLibra i DjVu kontra smartfony i e-czytniki
Adrian Wiecheć
Pliki DjVu przechowywane w dLibrze to znakomity sposób na prezentację dokumentów zdigitalizowanych. Wierność oryginalnego obrazu połączona z możliwością wyszukiwania pełnotekstowego jest bardzo wygodna. System taki jednak wymaga tradycyjnego peceta, a przecież coraz rzadziej nasze czytanie odbywa się przy biurku – inwazja urządzeń mobilnych sprawiła, że coraz więcej cyfrowych tekstów pochłaniamy w wygodnych domowych fotelach (lub niewygodnych krzesłach w poczekalni). Czy da się zatem na urządzeniach mobilnych korzystać ze zbiorów naszych bibliotek cyfrowych?
Prezentacja przedstawi bieżący poziom wsparcia bibliotek dLibrowych na smartfonach i e-czytnikach. W szczególności zaprezentowana zostanie metoda uzyskania dostępu do zbiorów biblioteki cyfrowej dla smartfonów i e-czytników z systemem Android. Omówione zostaną problemy przy korzystaniu z popularnych e-czytników (jak Kindle). Na zakończenie zaproponowane zostaną pomysły, w jakich kierunkach wsparcie dla różnych urządzeń mobilnych można by poprawić.
Upowszechnianie historii i tradycji akademickiej w regionalnej bibliotece cyfrowej
Artur Wierzbicki
Jednym z zadań Ośrodka Historii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, powołanego w 2011 r. przy Bibliotece Głównej UEP, jest poszukiwanie i gromadzenie materiałów obejmujących informacje, dokumenty i przedmioty świadczące o powstaniu i rozwoju Uczelni, a także o wybitnych postaciach nauki i kultury związanych z Uczelnią. Gromadzone materiały powinny być udostępniane w celach edukacyjnych i naukowych oraz służyć upowszechnianiu historii i tradycji Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Narzędziem służącym tym celom może być regionalna biblioteka cyfrowa, umożliwiająca publiczny dostęp do umieszczanych treści.
Materiały wprowadzone do Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej w ramach prac Ośrodka Historii UEP pochodzą ze zbiorów Biblioteki Głównej UEP, Stowarzyszenia Absolwentów UEP oraz osób prywatnych. Obejmują obecnie dokumenty określające podstawy prawne Uczelni, działalność ośrodków zamiejscowych, organizacji studenckich, jak również czasopisma i serie wydawnicze publikowane od powstania Uczelni w 1926 r. Ponadto w ramach prac Ośrodka planowane jest udostępnienie materiałów związanych z prowadzoną działalnością dydaktyczną w postaci skryptów wydawanych przez Uczelnię i koła naukowe studentów oraz świadczące o zaangażowaniu Uczelni w środowiska regionu.
Wprowadzane materiały, zwłaszcza dokumentujące dorobek piśmienniczy pracowników naukowych Uczelni, rejestrowane są w bazach danych tworzonych przez Ośrodek Historii oraz w Bibliotece Głównej UEP.
